Duumaindua vuuven vaihtuessa

12.12.2025 10:03

Feďan Paušu:

Duumaindua vuuven vaihtuessa

Männyttä vuotta kuvatah piir­roksissa hardiet kumarassa olevaksi vanhukseksi. Zo­bottua on ollun muga äijä, sto anikkovai hiän jaksau pyzyö pyssys. Nouzevua uutta vuotta kuvatah vastu­avasti vastasyndynyöksi lapsukazeksi, kumbane ei tiijä muailman murehista ni midä.

Nygöin voimma sanuo, sto tovessah muailmassa on zobottua eigä loppuo nävy. Vägizin mieli mänöy atkalaksi. Tulevazuon nägymät on varattavat. Joga päivä suamma kuulla uudizie vihan­pivosta toruandah saiten. Rištikanzat eule opassuttu suvaiččemah toine tois­ta. Rauhanjyttyne rinnakkain eländä on tozi vaigieda.

Tavallizena kanzalazena myö emmä voi äijän vaikuttua muailman kulguh, vain omassa ympäristössä on maholli­zutta rakendua rauhua. Vuuven lopun aigah ičekengi kačahamma omie ruan­doi Samalla duumaičemma, pidäygö midä kohendua vai ei. Vuozi mänöy ter­väh ainagi vanhemmalla iällä. Tunduu, sto et ole ennättän ruadua kaikkie midä olit planuinun.

Erityzesti tulou unohettuo käyvä pagizuttamas lähimbäzie sugulazie loi­tombazie mainiččemattagah. Kaikilla on kuitengi tiijossa vanhuksie da ykzi­näzie, kumbazet ilahuttais, kuin vai voi­zimma nouzetella heijän luona. Monda kerdua miegi olen kuullun: ”Vai kuin tulit vie milma poloista tiedelemäh!”

Lapsuuves juohtuu mieleh aiga, konza suziedoi da rodnie ei unohettu. Nouzenččoih keräydyi kogo kylän rah­vas. Silloin elimmä 1940–1950-luvun ai­gua. Luovutetun Karjalan muanruada­jat oli suadu muanhankindazakonan mugah uuvet muatilat eri puolilla Suo­mie aina Pohjas-Pohjannmualda eteläh saiten. Vain ruočinkielizellä alovehella da Raudavuaran kundah ei ozutettu muatilua nikel. Miungi kodikyläh Ylä- Valtimolla Suojärven evakkoloin ruan­dana plotnikoidih 27 uutta taluo.

Sih aigah nuaburiloi piettih luvus da käydih tiedelemäs voindie dai muatilon peldoloin raivuannan eistymistä. Sa­malla igävöidih endizie eloaigoi. Hos oli kiireh, ga oli aigua. Alguvuozina ruattih kai ičevägeh, vain vägi terväh ossettih abuh mazinoi yksin libo nuabuiloin kes­sen. Puimurit da traktorat i häkki leh­mien assutandah dai vľľankuivuamot oli monessa kylässä yhtehizie.

Lähessymmä rastavua Iisuzan roin­daprazniekkua. Enzimäzeksi Hospoda ilmotti Spuassan synnynnästä ilovieštin paimoilla. Nenga Hiän ozutti, sto ei pie unohtua pienindägäh eläjiä. Tiedäji­en jyty tervehimmä Spuassua: Hristos syndyy - kiittäkkiä!

Hyviä Rastavan Pruazniekkua da lyk­kyö Nouzeval Vuuvel kaikilla Karjalan Kunnaat-aviezan lugijoilla!

Teksti: Paavo Harakka

Paavo Harakka.

Sanastoa suomeksi

zóbottua = huolta

muga äijä = niin paljon

sto = että

anikkovai = juuri ja juuri

kumbane = joka

atkalaksi = alakuloiseksi

varattavat = pelokkaat

eule opassuttu = eivät ole oppineet ičekengi = itsekukin

terväh = nopeasti

planuinun = suunnitellut

milma = minua

suziedoi = naapureita

rodnie = sukulaisia

nouzenččoih = tupaantulijaisiin

muanruadajat = maanviljelijät

nikel = ei kenellekään

plotnikoidih = rakennettiin

ičevägeh = omin voimin

häkki = sonni

rastavua = joulua

roindapruazniekkua = syntymäjuhlaa

Hospoda = Herra Jumala

nenga = tällä tavalla

Spuassua = Vapahtajaa