Duumaindua vuuven vaihtuessa
12.12.2025 10:03
Feďan Paušu:
Duumaindua vuuven vaihtuessa
Männyttä vuotta kuvatah piirroksissa hardiet kumarassa olevaksi vanhukseksi. Zobottua on ollun muga äijä, sto anikkovai hiän jaksau pyzyö pyssys. Nouzevua uutta vuotta kuvatah vastuavasti vastasyndynyöksi lapsukazeksi, kumbane ei tiijä muailman murehista ni midä.
Nygöin voimma sanuo, sto tovessah muailmassa on zobottua eigä loppuo nävy. Vägizin mieli mänöy atkalaksi. Tulevazuon nägymät on varattavat. Joga päivä suamma kuulla uudizie vihanpivosta toruandah saiten. Rištikanzat eule opassuttu suvaiččemah toine toista. Rauhanjyttyne rinnakkain eländä on tozi vaigieda.
Tavallizena kanzalazena myö emmä voi äijän vaikuttua muailman kulguh, vain omassa ympäristössä on mahollizutta rakendua rauhua. Vuuven lopun aigah ičekengi kačahamma omie ruandoi Samalla duumaičemma, pidäygö midä kohendua vai ei. Vuozi mänöy terväh ainagi vanhemmalla iällä. Tunduu, sto et ole ennättän ruadua kaikkie midä olit planuinun.
Erityzesti tulou unohettuo käyvä pagizuttamas lähimbäzie sugulazie loitombazie mainiččemattagah. Kaikilla on kuitengi tiijossa vanhuksie da ykzinäzie, kumbazet ilahuttais, kuin vai voizimma nouzetella heijän luona. Monda kerdua miegi olen kuullun: ”Vai kuin tulit vie milma poloista tiedelemäh!”
Lapsuuves juohtuu mieleh aiga, konza suziedoi da rodnie ei unohettu. Nouzenččoih keräydyi kogo kylän rahvas. Silloin elimmä 1940–1950-luvun aigua. Luovutetun Karjalan muanruadajat oli suadu muanhankindazakonan mugah uuvet muatilat eri puolilla Suomie aina Pohjas-Pohjannmualda eteläh saiten. Vain ruočinkielizellä alovehella da Raudavuaran kundah ei ozutettu muatilua nikel. Miungi kodikyläh Ylä- Valtimolla Suojärven evakkoloin ruandana plotnikoidih 27 uutta taluo.
Sih aigah nuaburiloi piettih luvus da käydih tiedelemäs voindie dai muatilon peldoloin raivuannan eistymistä. Samalla igävöidih endizie eloaigoi. Hos oli kiireh, ga oli aigua. Alguvuozina ruattih kai ičevägeh, vain vägi terväh ossettih abuh mazinoi yksin libo nuabuiloin kessen. Puimurit da traktorat i häkki lehmien assutandah dai vľľankuivuamot oli monessa kylässä yhtehizie.
Lähessymmä rastavua Iisuzan roindaprazniekkua. Enzimäzeksi Hospoda ilmotti Spuassan synnynnästä ilovieštin paimoilla. Nenga Hiän ozutti, sto ei pie unohtua pienindägäh eläjiä. Tiedäjien jyty tervehimmä Spuassua: Hristos syndyy - kiittäkkiä!
Hyviä Rastavan Pruazniekkua da lykkyö Nouzeval Vuuvel kaikilla Karjalan Kunnaat-aviezan lugijoilla!
Teksti: Paavo Harakka

Paavo Harakka.
Sanastoa suomeksi
zóbottua = huolta
muga äijä = niin paljon
sto = että
anikkovai = juuri ja juuri
kumbane = joka
atkalaksi = alakuloiseksi
varattavat = pelokkaat
eule opassuttu = eivät ole oppineet ičekengi = itsekukin
terväh = nopeasti
planuinun = suunnitellut
milma = minua
suziedoi = naapureita
rodnie = sukulaisia
nouzenččoih = tupaantulijaisiin
muanruadajat = maanviljelijät
nikel = ei kenellekään
plotnikoidih = rakennettiin
ičevägeh = omin voimin
häkki = sonni
rastavua = joulua
roindapruazniekkua = syntymäjuhlaa
Hospoda = Herra Jumala
nenga = tällä tavalla
Spuassua = Vapahtajaa